Ալեքսանդր Սպենդիարյան
Ալեքսանդր Սպենդիարյան (նոյեմբերի 1 (20 հոկտեմբերի), 1871, Կախովկա — մայիսի 7, 1928, Երևան), հայ կոմպոզիտոր։
Քաղվածքներ Սպենդիարյանի մասին
[խմբագրել]- Ծագումով հայ Ալ. Սպենդիարովը տոգորվեց իր հարազատ ժողովրդի երաժշտությունը բարձր մակարդակի հասցնելու խնդրով, և ստեղծագործության այդ բնագավառում նա իրեն հավասարը չունի։
- Նրան համարում են մեր ժամանակի ամենախոշոր կոմպոզիտորներից մեկը։
- Իմ խորին համոզմամբ Սպենդիարյանը և Կոմիտասը հայ դասական երաժշտության հիմնադիրներն են։ Նրանք նախանշել են հայ երաժշտական ստեղծագործության գլխավոր ուղիները շատ տասնամյակների համար[1]։
- Այս մեծատաղանդ մարդուց առաջին հանդիպումիս այն տպավորությունն ստացա, որ նա այս աշխարհի մարդ չէ։ Նրա ոտքերը հազիվ էին դիպչում այս երկրին։ Նրա հոգին՝ իր մտորումներով և երազանքներով, բարձր ոլորտների, բարձր սֆերաների բնակիչ էր։ Իր մեջ ամփոփված այդ փխրուն մարդը լսում էր ձայներ, որոնք մեզ լսելի չեն[1]։
- «Ալմաստ» օպերան շատ լավ տպավորություն գործեց ինձ վրա։ Սպենդիարովի երաժշտությունը լի է հմայիչ թարմությամբ, անկեղծությամբ, բնութագրի պայծառությամբ և հայկական ժողովրդական ստեղծագործության հետ ունեցած օրգանական կապով։
- ...Թատրոնից հեռանալով՝ հսկայական բերկրանքի զգացում ես ունենում հայ մեծ ժողովրդի արվեստի համար, ժողովուրդ, որ ստեղծել է այնպիսի սքանչելի երկեր, ինչպիսին «Ալմաստի» ներկայացումն է[1]։
- Հաճելի հումորը, մասամբ ակամա և նույնքան հաճելի տարօրինակությունները, ինչպես նաև բանաստեղծական ցրվածության դրսևորումները, որոնք Սպենդիարյանի մասին այնքան զվարճալի պատմություններ էին հարուցել, մեծացնում էին կենսականորեն սակավապետ, բարեհոգի այս մարդու հմայքը[1]։
- Մ. Գնեսին
- Նրա Արևելքը նոր էր, մայրենի ստեղծագործությունների կողմից մինչ այդ չօգտագործված[1]։
- Ա. Լյադով
- Նա ընտրեց ճիշտ ճանապարհ, և, անկասկած, սիմֆոնիկ երաժշտության մեջ առաջինն էր, որ սկսեց մշակել հայ ֆոլկլորը[2]։
- Ս. Վասիլենկո
- «Ալմաստ» օպերան ըստ էության դարձավ Սպենդիարյանի կարապի երգը։ Դա նրա ստեղծագործության գագաթն է, թանկարժեք ընծան հայ ժողովրդին[2]։
- Այն, ինչ նա թողեց մեզ, անմահ է. անկորնչելի և իր հեռազդեցությամբ ապագա սերունդների ստեղծագործության վրա՝ անգնահատելի[2]։
- Բանաստեղծը միայն միս ու արյուն է տալիս իր մտքերին ու զգացմունքներին և իր ոգևորությամբ կյանք է ներարկում նրան, որպեսզի նա ապրի հավերժ, բայց որպեսզի նա թռչի, պետք են թևեր, իսկ թևեր նա կարող է ձեռք բերել այն կախարդական աշխարհում, որը կոչվում է երաժշտություն։ Այսպիսով, դուք թևավորում եք հայ բանաստեղծների կենդանի գեղարվեստական ստեղծագործությունները, դրանք դարձնում ուժեղ, կախարդական ուժ ունեցող[2]։
