Հակաքաղաքական
հակաՔԱՂԱՔական, Դավիթ Սամվելյանի պատմվածքների ժողովածուն, որը լույս է տեսել 2019 թվականին։ Գրքի հերոսները պայքարում են հանուն այն քաղաքի, որը վաղուց վերացել է կամ փոխվել շատերի համար, պայքարում են հանուն սկզբունքների, բարոյական նորմերի, հանուն սիրո և կարոտի։
Քաղվածքներ
[խմբագրել]- Եվ ի՞նչ են քաղաքները, եթե ոչ՝ մարդիկ...
- Երջանիկ լինելու մասին պետք չէ որոճալ։ Երջանկությունը գրվում է աչքերում, աչքեր, որոնք թաքնվում են փողոցներում քայլելիս ու փայլում շենք-շինություններից ներս։
- Կան կարոտներ, որոնց մասին պիտի լռես հավետ, սատկացնես լեզվիդ տակ, մթության մեջ, բայց սրտումդ՝ երբեք, որքան էլ հարբած լինես, որքան էլ հիշողություններդ հաչեն վրադ։
- Եվ հիշի՛ր, երբեք չլքես երկիրդ ու սիրածդ մարդուն, երկուսին էլ փոխարինող կգտնես, բայց դրանք քոնը չեն լինի։
- Այս քաղաքում սրբերը, ստերն ու սրտերը խառնվել են իրար, այստեղ ապրելու համար պիտի կամ խենթ լինես, կամ սրիկա։ Այստեղ ազնիվները չեն ապրում, գոյատևում են, որովհետև ապրելու համար խաբկանք է պետք դյութել, ձևին հակառակվել՝ թեկուզ մի ձև. կերպարանքը փոխել ու մի կերպ համոզել է պետք։ Իսկ դու հիմա նստել ես դիմացս, նայում ես ցավից մղկտացող աչքերիս ու փորձում ես ինձ համոզել, թե ‹‹Ոչի՜նչ, ցավից արվեստ է ծնվում››
- Գիշերով մերկ լինելուդ համար չես ամաչում, գիշերով ամաչում ես ցերեկվա ընթացքում կուտակած հիշողություններիդ պատճառով։ Հագուստդ վրայիցդ դեն ես նետում ու փորձում ձուլվել մթությանը։ Շորերից ազատվել լինում է, հիշողություններից՝ ոչ։
- Ավելի լավ է մոլորվես այս քաղաքում, քան հեռանաս, որովհետև հեռանալուց հետո կորցնելու ես ինքդ քեզ։
- Չգիտեմ՝ գնո՞ւմ ես, հեռանո՛ւմ, թե՝ լքում, բայց քեզանից հետո քաղաքի բոլոր փողոցները կսկսեմ քո քո անունով կոչել։ Երբ հեռանաս, ժամի սլաքները էլ երբեք չեն խաչվի. քաղաքը կսկսի աստիճանաբար սպանել ինձ, որովհետև այստեղ իրականությունը միշտ պարտվում է հիշողություններին. հիշողությունները չեն մեռնում, հիշողությունները սպանում են մեզ։
- Իսկ ես անզոր եմ...
- Ես մնում եմ...
- Կարոտելը հաճելի է, երբ գիտես, որ վերադարձ կա։ Աստված չանի վերադարձին կարոտ մնաս։
- Ամենագեղեցիկ աչքերը նրանն են, ով քեզ նայում է սիրով։ Ու կապ չունի սև են դրանք, կապույտ, ուռած, կիսափակ, կանաչ, թե հոգնած։
- Բայց դու աչքերդ փակիր, դրանք անգամ փակված են գեղեցիկ։
- Ասում են հավերժ. այս կյանքում միայն փոփոխություններն են հավերժ։
- Երեկ ասացին, որ համարյա բուժվել եմ քեզնից։ Պատշգամբի աղջիկն ավելի հաճախ է սկսել դուրս ու ներս անել, ավելի արագ է սկսել ծխել. քաղցածի պես է կուլ տալիս ծուխը։ Մազերը հարդարված չեն, վրայի խալաթը հազիվ է ծածկում ոտքերը։ Կուրծքը կեսից ավել է բացվում։ Ազդրերն ու կուրծքը գրեթե միշտ կարմիր են։
- Հավանաբար մի բան այն չէ նրա կյանքում։
- Հավանաբար բոլոր քաղաքներն այրվում են նրա գրկում։
- Երբեմն մտածում եմ, թե ինչ ես մտածում ու խենթանում եմ քո մտքերից...
- Վիվա…
- Որքան կրճատում եմ անունդ, այնքան երկարում է ազդեցությունդ սրտիս վրա։
- Անունդ ազատության հոմանիշ եմ դարձնում ու բանտարկում ականջներումս։
- Վի՜-վա՛…
- Լսո՞ւմ ես ինձ։
- Ես վախենում եմ ազատությունից։ Ազատության մեջ ավելի շատ կորցնում ես, քան՝ գտնում։ Ազատվել է պետք այդ ազատությունից։
- Կարոտիս Հատուկ Գոյական,բոլոր ստորոգյալներն ու պարագաները ածանցում եմ քեզ....
- Ամեն բան խլացել ու արժեզրկվել է։
- Ինչպես ամեն մեկի ցավն իր համար ամենաուժեղն է, այնպես էլ արած ամեն չնչին բան իրեն թվում է հերոսություն, վայելած հաճույքը՝ գերզգայություն, սեփական ճաշակը՝ չափանիշ, սեփական համոզմունքները՝ աքսիոմ, սեփական ապրելակերպը՝ ամենակատարյալն ու ամենաճիշտը։ Աղմուկը շատ է, ձայնը՝ քիչ…
- Միայն թե դու չկաս…
- Մեծացել ենք։ Կամ էլ չէ՝ դու մեծացել ես, ես՝ ծերացել։ Կապ չունի, դժվար է։
- Խոսքերն անզոր են, գիտեմ, այդպես լինում է, երբ անզոր ես լինում անգամ խոսել…
- Աչքերդ լայն բաց, խորը շնչիր, շունչդ պահիր ու կոպերդ արագ փակիր՝ ներսումդ փայփայելով ներկադ, թե չէ վաղը, որ արթնացար, արտաշնչելու ես, հազար անգամ արագ, հևիհև շնչելու ես՝ նորից մտածելով վաղվա մասին ու երազելով հիշելու անցած օրդ։
- Առավոտյան տրամադրությունդ շատ անգամ կախված է տեսածդ երազից կամ էլ այն բանից, թե ինչպես ես անց կացրել գիշերդ՝ ցերեկ ես սարքել, քամուն ես տվել, թե քամիներ ես արել ու փոթորկվել։
- Քաղաքի հեքիաթներն ավարտ չունեն, թեկուզ բարի են, բայց միշտ անավարտ. Կամ էլ պարզապես ցավող սրտիս իղձն է դա. Ես երևի չեմ ուզում, որ իմ քաղաքի հեքիաթները վերջաբան ունենան։ Քաղաքի հեքիաթները ստեղծվում են գինետներում, սրճարաններում, բակերում ու զբոսայգիներում։ Հետո անցնում են սարեր, հասնում մինչև երկրի սահմաններն ու դառնում բամբասանքներ։ Գյուղի հեքիաթներն ավարտվում են քաղաքում։ Սա պատմություն է այն մասին, թե ինչպես չի կարելի հեքիաթ գրել, որովհետև հեքիաթը գտնել է պետք հենց կյանքում։
- Երկու տեսակ «վաղը» կա. մեկը, որ ուզում ես օր առաջ գա, մյուսն էլ՝ երբեք։ Իսկ վաղը, վաղը չէ մյուս օրն էլ, ուզես-չուզես, գալու են ու անցնեն։
- Մտքերդ կարողանո՞ւմ ես հավաքել ու մտածել վաղվա մասին, սիրո՞ւմ ես, ուզո՞ւմ ես վաղն էլ սիրել, վաղը չէ մյուս օրն էլ, ուրեմն ներկադ ծամիր դանդաղ, պատառ-պատառ՝ զգալով համն ու բույրը, ինչու ոչ` համբույրն էլ, ու մարսիր, փաթաթվիր, այնպես սեղմիր քեզ, որ այսօրդ գնալ չկարողանա ու վաղվա գալու համար տեղ չազատի։ Աչքերդ լայն բաց, խորը շնչիր, շունչդ պահիր ու կոպերդ արագ փակիր՝ ներսումդ փայփայելով ներկադ, թե չէ վաղը, որ արթնացար, արտաշնչելու ես, հազար անգամ արագ, հևիհև շնչելու ես՝ նորից մտածելով վաղվա մասին ու երազելով հիշելու անցած օրդ։
- Ձյան սառը փաթիլների միջից քեզ կուղարկեմ բարևներս...
- երևի թե անպատասխան,
- երևի թե չսպասված.
- բայց կուղարկեմ,
- որովհետև հաստատ կկարոտեմ
- քեզ ու քաղաքը,
- որտեղ խոստումները տրվում են դրժելու համար…