Նավը լեռան վրա

Վիքիքաղվածք-ից

«Նավը լեռան վրա», Կոստան Զարյանի վեպերից։ Առաջին անգամ լույս է տեսել Բոստոնում, 1943 թվականին[1]։ Հետագայում վեպը վերամշակվել է կոմունիստական գրաքննության կողմից և 1963 թվականին աղավաղված հրատարակվել Երևանում[2]։

Քաղվածքներ[խմբագրել]

  • Այն, ինչ դու անվանում ես մենակություն՝ կյանքը իսկ է։ Մենք մենակ չենք՝ մենք մենակություն ենք։ Իսկ մենակությունը ամբողջություն է։ Ինչքան նա լերկացած լինի արտաքին աշխարհից, այնքան կատարյալ է։
  • Բա՛ց սրտիդ դուռը վշտիդ առջև և ընդունիր նրան խոնարհությամբ, ինչպես վայել է կորովի մարդկանց։ Վիշտը, որ թափվում է երեսիդ վրա, ձեռքերիդ վրա, ինչպես անցնող ամպի միջից լույսը, նախանշան է մեծ դեպքերի, որոնք պատրաստվում են քո ներսում։ Այդ նշանակում է, որ կյանքը քեզ չի մոռացել, որովհետև վիշտը և չարչարանքը և մահը բուն կյանքի էությունն են, նրա գոյության և նրա գոյանալու ամենակատարյալ զենքերը։
  • Միայն դժվարության բովից անցնելով է, որ կարելի է հասնել ներքին հարստության և ներքին անկախության։
Սերը դժվարին է։
Որովհետև սերը էության էությունն է։ Սերը վերջին և կատարյալ մենակությունն է. նա ոչ տալ է և ոչ միություն է, այլ վշտերով ցանված դաշտ է, որի միջից մարդ անցնում է ինքը իրեն հետ հանդիպելու համար։
Ջահել սրտերը սպասել չեն իմանում։ Նրանք խենթանում են ուրիշի սիրո համար և կորցնում են իրենց և այդ ուրիշին։ Սրտերը այրվում են, իսկ հոգիները պատրաստ չեն։
  • Սերը ոչ տալ է և ոչ առնել է. սերը ամբողջովին լինել է։ Նա մահ է և կյանք է և այնքան է մեծ, որ մեր մարմինը նրան չի հասնում։ Նրան հասնում է մեր հոգին, երբ պատրաստ է։ Իսկ քանի՞ հոգիներ կան, որ պատրաստ են։
Սերը գոյանալու համար պետք ունի երկու մենակությունների, որոնք մեկը մյուսին ամբողջացնում են, սահմանում, մեկը մյուսի առջև խոնարհում։
Եթե այդ մյուս մենակությունը, որին դու անհամբեր սպասում էիր, քեզ ընդառաջ չի գալիս` թող լինի այդպես։ Ակա՛նջ դիր. լսի՛ր լռության մեջ այցելող անհայտին և թող մարմնիդ հետ նա լինի մարմին և հոգուդ հետ հոգի։
Եղիր մենակ և հետևիր կյանքիդ մինչև վերջ։
  • Ի՜նչ տարօրինակ բան է կյանքը։ Մարդը ապրում է այնպես՝ կարծես ամեն ինչ անվերջ է, հավիտենական։Ապրում է առանց հավատալու մահին։ Առանց հավատալու այն ուժերին, որոնք աշխարհի չորս կողմից եկած քամիների նման, երկնքի մի որոշ ծայրում համախմբվում են, հսկայական հոսանքներ կազմում և կուրորեն հարձակվում խաղաղ պառկած երկրամասերի վրա։ Մարդ այդ չի տեսնում։ Սահում է նախօրոք դարսված երկաթագծերի վրայից․ թաշկինակը հանում բարև է տալիս լինելիության տեսարաններին, մինչև ահա՝ տեսարանները տակնուվրա են եղել, երկիրները ցնցվել են, պառվել, բաց արել խորխորատներ։
  • Իսկական մարդը պետք է հնարի իր ուժերին համապատասխան դեպքեր։ Ներքին իմաստով լուսավորի իր օրերը։ Մշտապես ծարավ լինի իր ուժերով և ծարավ լինի իր հոգու խորքում երգող կյանքով։ Լինի իր էության ամբողջ էությունով։
  • Այն ինչից զրկված են ՝ միշտ էլ դրախտի մի կտոր է։


Ծանոթագրություններ[խմբագրել]

  1. Կոստան Զարյան, Երկեր, Լիտոպեդիա հանրագիտարան
  2. «Մենք և ժամանակը», 16.07.2015 թողարկում


Աղբյուրներ[խմբագրել]

  • Նավը լեռան վրա (վեպ), Երևան, տպարան «Փրինթինֆո», 2015, 777 էջ։ Մեջբերումներն արված են Երևանի հրատարակությունից, որը, սակայն, դասական ուղղագրությամբ է լույս տեսել։
Վիքիպեդիա
Վիքիպեդիա
Կարդացե՛ք Նավը լեռան վրա հոդվածը նաև Վիքիպեդիայում: