Խարան

«Խարան», Հենրիկ Շաթիրյանի (1937-2006) միակ գիրքը։

Քաղվածքներ

Խելացի մարդկանց ասույթները քիչ արժեք ունեն կյանքի ճանաչողության հարցում և հետո, խելացի մարդիկ ասույթներով չեն սնվում, ոչ էլ կարդալիս զարմանում են, քանզի լավ գիտեն, որ եթե կան խելացի մարդիկ, ապա յուրաքանչյուր հանճարեղ միտք, տարբեր ժամանակներում, տարբեր մարդկանց կողմից արծարծվում է միլիոնավոր անգամ։ (էջ 17)
Բոլոր մտածողներն էլ ճիշտ են, բայց իրենց կյանքի դեպքերի նկատմամբ նաև սխալ են, որովհետև միտքը ծնվում է կենսափորձից։ (էջ 17)
Հաջողությունը միշտ էլ պահն է որոշել։ (էջ 27)
Համարձակ, քաջ մարդիկ ավելի շատ կատակում են վտանգի պահին, քան վտանգն անցնելուց հետո, որովհետև վտանգի հետ է սկսվում նրանց կյանքի իմաստը. վտանգը նրանց տարերքն է։ (էջ 30)
Երբ բախվում ենք վտանգների, ոչ մարդու ով լինելն ենք հաշվի առնում, ոչ էլ` նրա անցյալը, այլ ներքին զգացողությամբ ենթարկվում ենք նրան, ով դրսևորում է խելք ու համարձակություն։ (էջ 38)
Մարդուն քաջության օրինակը քաջ է դարձնում, որքան էլ նա իր բնույթով վախկոտ լինի ծնված։ (էջ 41)
Խելքը միակ բանն է, որ անխելքներն էլ են գնահատում։ (էջ 47)
Ճակատագիրը հասնում է մարդուն նրա ամենաանելանելի դրության մեջ։ (էջ 55)
Մոլորվածների ճանապարհը շատ կարճ է Աստծուն ճանաչելու համար։ (էջ 57)
Անվճռականության պատճառներից մեկն էլ խղճի դրսևորումն է։ (էջ 65)
Երբեմն մարդիկ հասնում են հաղթանակի ոչ թե քաջության, այլ համառության շնորհիվ, այդպիսի հաղթանակները քչերն են գնահատում, որովհետև ձեռք չի բերվում քաջության միջոցով։ (էջ 87)
Գերբնականը դրսևորվում է այնտեղ, ուր նրա պահանջը կա։ (էջ 89)
Խելացի հարցից է պարզ դառնում խելացի լսողը։ (էջ 91)
Մտածող մարդու զգայարաններն էլ են մտածում։ (էջ 107)
Զգայուն հոգիները դուրս են ազգային շրջանակներից։ Նրանք բոլորը պատկանում են միևնույն ազգության, այն է մարդկությանը։ (էջ 116)
Հանճարը մտքի առավելագույն դրսևորումն է. կարող ես լինել հանճարեղ, բայց չկողմնորոշվել արժեքների խնդրում։ (էջ 116)
Ովքեր համակրում են դահիճներին, մարդ համարվել չեն կարող։ (էջ 117)
Բնազդն ավելի կարևոր գործոն է վտանգի ժամանակ, քան տրամաբանությունը. այն մարդուն ճիշտ ժամանակին է օգնության հասնում, քան իրավիճակի տրամաբանական վերլուծությունը։ (էջ 121)
Ինչպես յուրաքանչյուր մարդու, այնպես էլ յուրաքանչյուր պետության պետք է ճանաչել նրա գործադրած պատժանիջոցներով. այդ դեպքում նոր պարզ կդառնա մարդու կամ պետության բարոյական ոգին։ (էջ 123)
Մարդասիրությունն էլ է պարտավորեցնում մարդ սպանել, եթե այդ մարդը Չարի ծնունդ է։ (էջ 126)
Բազմափորձ մարդիկ միշտ էլ այլոց վիճակի մեջ փորձում են տեսնել իրենց. գուցե դա է պատճառը, որ այդ մարդկանց սրտերում ատելության սերմերը չեն աճում։ (էջ 129)
Միջոցները երբեք չեն ավելացրել մարդու մեջ եղած հաստությունը, այլ միայն որոշակիորեն օգնում են դրսևորելու ի ծնե եղածը` ի շահ մարդկանց կամ իրենց կյանքում անմնացորդ արտահայտելու։ (էջ 131)
Մինչև խավարը չտեսնես, լույսին չես դառնա։ (էջ 138)
Անվճռականությունը խորտակում է բոլոր լավ առիթները, ինչպես որ չափազանց բարությունն է փչացնում ռիսկը։ (էջ 141)
Մարդը իր գործած մեղքը զգում է այն դեպքում, երբ գթության կարոտ է նրա սիրտը։ (էջ 143)
Մարդկանց վախը կրկնապատկվում է, երբ զգում են իրենց մեղավոր լինելը։ (էջ 143)
Հանդարտաբարո մարդկանց հազվադեպ զայրույթը երբեմն պատճառ է դառնում համարձակներին ի գործ դնելու։ (էջ 148)
Մարդն այնժամ է նմանվում մարդու, երբ նրան հավատում են ու վստահում։ (էջ 151)
Վեհանձն մարդիկ, լինելով դրության տերը, ավելի են տառապում խղճմտանքից, քան իրենցից փրկություն աղերսողը։ (էջ 158)
Ազատության համը զգացած ստրուկն ավելի հզոր է իր համառության մեջ, քան նրան իր ձեռքը գցել ցանկացող բռնակալը։ (էջ 159)
Ապահովությունը զգուշություն է սիրում։ (էջ 172)
Լավ ընկերը նման է խոշոր ադամանդի, լավ կինը` ոսկու, քանի որ նա ամենուր է զարնում մեր աչքին, իսկ անձնուրաց ընկերը հազվադեպ է, ինչպես հազվադեպ է խոշոր ադամանդը։ (էջ 176)
Ոչ մի իսկական տղամարդ իր զգացմունքներն «աճուրդի» չի հանում։ (էջ 176)
Պատահական երջանկություն գտնողը կուրանում է, կորցնում հստակատեսությունը։ (էջ 178)
Ուշացած ազատությունն առավել կործանարար է, քան չսպասված դժբախտությունը։ (էջ 183)
Մարդը միշտ էլ կկորցնի մտքի զգոնությունը, երբ ենթարկվի էմոցիաներին։ (էջ 183)
Կալանավայրը պայքարելու միջավայր է, հաղթելու համար կոնկրետ մեկ միջոց կա` ինքդ քեզ չխաբես, մնաս հավատարիմ քո խառնվածքին։ (էջ 185)
Ով ոչինչ չի ստեղծում` քանդում է։ (էջ 190)
Պայմաններն ավելի հաճախ են մարդկանց ծիծաղելի դարձնում, քան արարքները։ (էջ 191)
Երբ թշնամուդ բարեկամ դարձնես, երկու մարդ կդառնաս։ (էջ 196)
Մի ընկածի բարձրացնելն ավելի վեհ է, քան մի քանիսի կյանքը փրկելը։ (էջ 196)

Աղբյուրներ

Խարան։ Վեպ - Երևան։ Փրինթինֆո, 2006-198 էջ