Լեհական առածներ
A - B - C - D - E - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - R - S - T - V - W - Z
B
[խմբագրել]- Baba z wozu, koniom lżej
- Թարգմանություն՝ Երբ մի կին վագոնից իջնում է, ձիերի համար ավելի հեշտ է լինում։
- Միտք՝ Գործն ավելի հեշտ է ընթանում, երբ մի անօգուտ մարդ հեռանում է։
- Bez pracy nie ma kołaczy
- Թարգմանություն՝ Ոչ մի գործ, ոչ մի քուսպ։
- Միտք՝ Առանց աշխատանքի ոչինչ չի առաջանա։
- Bredzi jak Piekarski na mękach
- Թարգմանություն՝ Նա անկապ է խոսում տանջված Պիեկարսկու նման։
- Միտք՝ Նա ստում է։
- Biednemu wiatr zawsze w oczy, a bogatemu to i diabeł dzieci kołysze
- Թարգմանություն՝ Հարուստ մարդու համար նույնիսկ սատանան է իր երեխաներին սուսացնում։
- Միտք՝ Հարուստ մարդու համար ամեն ինչը լավ է ընթանում։
- Bez soli smutna biesiada
- Թարգմանություն՝ Առանց աղի խնջույքը փչացած է։
- Միտք՝ Աղը ամեն բանի համն է։
C
[խմբագրել]- Czekaj, tatka, latka
- Թարգմանություն՝ Սպասիր տարիներին, հայրիկ։
- Միտք՝ Սպարիր (և ոչինչ չի փոխվի)։
D
[խմբագրել]- Duch chętny, lecz ciało mdłe
- Միտք՝ Ուզում է մի բան անել բայց բավական կամք չկա։
- Dobrego i karczma nie zepsuje, a złego i kościół nie naprawi
- Թարգմանություն՝ Լավ մարդը նույնիսկ գինետան մեջ չի փչանա, չար մարդը եկեղեցում էլ իրեն չի ուղղի։
- Dobrego (nawet) karczma nie zepsuje, a złego (nawet) kościół nie uratuje
- Թարգմանություն՝ Լավ մարդը նույնիսկ գինետան մեջ չի փչանա, չար մարդը եկեղեցում էլ իրեն չի ուղղի։
- Dobry żart tynfa wart
- Թարգմանություն՝ Մի լավ կատակ մի տինֆ (հին Լեհական դրամ) արժե։
- Միտք՝ Լավ կատակի գովք։
- Dopóty dzban wodę nosi, dopóki mu się ucho nie urwie
- Թարգմանություն՝ Մի կուժ ջուր է տանում մինչև կոթը կոտրվում է։
G
[խմբագրել]- "Gdy kota nie ma, myszy harcują"
- Թարգմանություն՝ Երբ կատուն հեռու է՝ մկները կխաղան։
- Gdy pies je, to nie szczeka, bo mu miska ucieka
- Թարգմանություն՝ Երբ շունն ուտում է, չի հաչում, թե չէ՝ իր ուտելիքը կփախչի։
- Միտք՝ Բերանդ բաց հաց մի կեր։
- Gdzie kucharek sześć, tam nie ma co jeść
- Թարգմանություն՝ Երբ վեց խոհարար կան, ուտելու ոջինչ չկա։
- Միտք՝ Շատ մարդիկ որ նույն գործով զբաղվեն՝ այն կփչացնեն։
- Gadał dziad do obrazu, a obraz [do niego] ani razu
- Թարգմանություն՝ Մի աղքատ մի նկարի հետ խոսեց, բայց նկարը ոչինչ չպատասխանեց։
- Միտք՝ Պատի հետ խոսալու նման է։
- Gdy się człowiek spieszy, to się diabeł cieszy
- Թարգմանություն՝ Երբ մարդն շտապում է, սատանան ուրախանում է։
- Միտք՝ Շտապելը լավ բան չէ։
- Gdzie diabeł nie może, tam babę pośle
- Թարգմանություն՝ Որտեղ Սատանան չի կարող գնա, կնոջ կուղարկի։
- Միտք՝ Կանայք հաճախ խնդիրներ են առաջացնում։
- Gdzie drwa rąbią, tam wióry lecą
- Թարգմանություն՝ Որտեղ փայտ է կոտրվում, տաշվածներ կթռնեն։
- Միտք՝ Նշաններից կարելի է գուշակել ինչ է կատարվում։
- Gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta
- Թարգմանություն՝ Երբ երկու հոգի իրար հետ կռվում են՝ երրորդը հաղթում է։
- Միտք՝ Կռիվը/վեճը կռվողներին բարիք չի բերում, այլ ուրիշներն են օգուտ քաղում։
- Gdzie zgoda, tam i siła
- Թարգմանություն՝ Միության հետ ուժ կա։
- Հայերեն տարբերակ՝ Միությունը ուժ է։
- Gość w dom - Bóg w dom
- Թարգմանություն՝ Հյուր գալ տունը, Աստված գալ տունը։
- Հայերեն տարբերակ՝ Հյուրը Աստծունն է։
- Grosz do grosza, a będzie kokosza
- Թարգմանություն՝ Կոպեկներդ հավաքիր և մի հավ գնիր։
- Միտք՝ Ամեն կոպեկ կարևոր է երբ հավաքում ես։
I
[խմբագրել]- I Herkules dupa, kiedy wrogów kupa
- Թարգմանություն՝ Նույնիսկ Հերկուլեսը թույլ է, երբ պիտի թշնամիների կույտերի հետ կռվի։
- Idzie luty, podkuj buty
- Թարգմանություն՝ Երբ փետրվարը գա, կոշիկներիդ գամ խփիր։
J
[խմբագրել]- Jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie
- Թարգմանություն՝ Այնպես որ Ջեյկն է Աստծու հետ վարվում, Աստված էլ Ջեյկի հետ է վարվում։
- Միտք՝ Ինչպես վարվես ուրիշների հետ, ուրիշներն էլ քեզ հետ այդպես կվարվեն։
- Jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz
- Թարգմանություն՝ Այնպես ես հանգստանում՝ ինչպես մահճակալդ ես սարքել։
- Հայերեն տարբերակ՝ Ինչ ցանես, այն կհնձես։
K
[խմբագրել]- Kowal zawinił a Cygana powiesili
- Թարգմանություն՝ Դարբինն էր մեղավոր, բայց գնչույին կախեցին։
- Միտք՝ Մեղքը անմեղի վրա դրին։
- Kruk krukowi oka nie wykole
- Թարգմանություն՝ Ագռավը ուրիշ ագռավի աչքը չի հանի։
- ՄՀայերեն տարբերակ՝ Շունը շան միս չի ուտի։
- Kto daje i zabiera ten się w piekle poniewiera
- Թարգմանություն՝ Նա որ տալիս է ու հետ է վերցնում դժոխքում տանջվում է։
- Kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje
- Թարգմանություն՝ Նա, ով շուտ է արթնանաում, Աստծուց պարգևավորվում է։
- Միտք՝ Լավ է շուտ արթնանալ։
- Kto szybko daje, dwa razy daje
- Թարգմանություն՝ Նա, ով շուտ է տալիս, երկու անգամ է տալիս։
- Każdego ciągnie do złego
- Թարգմանություն՝ Բոլորն են գայթակղվում դեպի չարը։
- Kropla do kropli i będzie morze
- Թարգմանություն՝ Կաթիլը կաթիլի հետևից ծով կդառնա։
- Հայերեն տաբերակ՝ Միւոթյունը ուժ է։
- Kto ma sadło, temu snadno
- Kto ucieka, winnym sie˛ staje
- Թարգմանություն՝ Փախչելը քեզ մեղավոր է սարքում։
- Kuj żelazo, póki gorące
- Թարգմանություն՝ Երկաթը ծեծիր երբ դեռ տաք է։
- Միտք՝ Ժամանակին գործդ արա։
- Kto nie słucha ojca i matki, ten się słucha psiej skóry
- Թարգմանություն՝ Նա, ով իր ծնողներին չի լսում, լսում է շների մորթուն։
- Միտք՝ Ն որ իր ծնողներից չսովորի, դժվար կերպով նույն բանը կսովորի։
L
[խմբագրել]- Lepiej późno niż wcale
- Թարգմանություն՝ Ավելի լավ է ուշ քան երբեք։
- Հայերեն տարբերակ՝ Ուշ լինի, նուշ լինի։
- Lepsza jedna panna niż cztery wdowy
- Թարգմանություն՝ Մեկ օրիորդ ավելի լավ է քան չորս այրի։
- Los szczęście rzuca, ale nie każdy je łapie
- Թարգմանություն՝ Ճակատագիրը բախտ է գցում, բայց ոչ բոլորն են բռնում։
- Lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu
- Թարգմանություն՝ Ծիտը ձեռքում ավելի լավ է քան առավնին կտուրի վրա։
- Միտք՝ Քիչը որ արդեն ունես ավելի լավ է քան շատը որ չունես։
- Ładnemu we wszystkim ładnie
- Թարգմանություն՝ Գեղեցիկը ամեն շորերում էլ գեղեցիկ է։
M
[խմբագրել]- Między młotem a kowadłem
- Թարգմանություն՝ Մուրճի ու զնդանի մեջտեղում։
- Միտք՝ Երկու դժվարության/չարի մեջ ընկած։
- Musi to na Rusi, w Polsce jak kto chce
- Թարգմանություն՝ Ռուսաստանում այնպես է, ինչպես պիտի լինի, Լեհաստանում այնպես, ինչպես ուզում ես։
- Myszy harcują, gdy kota nie czują
- Թարգմանություն՝ Մկները խաղում են, երբ կատվի հոտ չեն առնում։
N
[խմբագրել]- Najlepsze mienie - czyste sumienie
- Թարգմանություն՝ Ամենալավ արժանիքը մաքուր խիղճն է։
- Na kogo kruki, na tego wrony կամ Siła złego na jednego
- Թարգմանություն՝ Նա որ արջնագռավների կողմից է հարձակման ենթարկվում, ագռավների կողմից էլ է հարձակման ենթարկվում։
- Միտք՝ Բոլորն ընդդեմ մեկի։
- Na pochyłe drzewo wszystkie kozy skaczą
- Թարգմանություն՝ Բոլոր այծերը թռչում են կեռ ծառերի վրա։
- Միտք՝ Մարդիկ առիթից կօգտվեն, եթե իրենց թողնես։
- Nie masz na upór lekarstwa
- Թարգմանություն՝ Կամակորությունը չես բուժի։
- Nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło
- Թարգմանություն՝ Վատ բաները հաճախ քեզ համար լավ են լինում։
- Հայերեն տարբերակ՝ Չկա չարիք առանց բարիք։
- "Nie mów o nikim, nie będą o tobie."
- Թարգմանություն՝ Ուրիշների մասին մի խոսիր, նրանք քո մասին չեն խոսի։
- Միտք՝ Մի բամբասիր։
- Nie wszystko się godzi, co wolno
- Թարգմանություն՝ Ամեն բան, որ թույլ տված է, ընդունված չէ։
- Միտք՝ Ամեն օրինական բան չէ, որ բարոյական է։
- Nie chwal dnia przed zachodem słońca
- Թարգմանություն՝ Օրը նախքան արևամուտ մի գովիր։
- Միտք՝ Սպասիր մինչև վերջ, որ գովես։
- Nie dziel skóry na niedźwiedziu
- Թարգմանություն՝ Մորթին մի կիսիր, քանի դեռ արջի վրա է։
- Միտք՝ Սպասիր մինչև գործի վերջը, նախքան ուրիշ որոշումներ կատարես։
- Nie mów „hop”, póki nie przeskoczysz
- Թարգմանություն՝ Մի ասա «վերև» նախքան թռնես։
- Nie od razu Kraków zbudowano
- Թարգմանություն՝ Կրակովը միանգամից չի սարքվել։
- Միտք՝ Մեծ գործը ժամանակ է տանում, մինչև վերջանա։
- Nieznajomość prawa szkodzi
- Թարգմանություն՝ Օրենքի չիմացությունը վնասակար է։
- Միտք՝ Չիմացությունը չի նշանակում, թե կարելի է օրենքը խախտել։
- "Nie wszystko złoto, co się świeci."
- Թարգմանություն՝ Ոչ բոլորը, որ պսպղում է, ոսկի է։
- Միտք՝ Մակերեսով մի խաբվիր։
O
[խմբագրել]- O umarłych mówi się dobrze albo wcale
- Թարգմանություն՝ Մեռելներից լավ խոսիր կամ մի խոսիր։
- O wilku mowa, a wilk tuż tuż
- Թարգմանություն՝ Գայլից խոսա և գայլն այստեղ է։
- Հայերեն տարբերակ՝ Շան անունը տուր ու փետը վերցրու։
P
[խմբագրել]- Panu Bogu świeczkę, a diabłu ogarek
- Թարգմանություն՝ Մի մոմ վառիր Աստծու համար և մի մոմիկ՝ Սատանայի։
- Միտք՝ Ամեն մեկն իր բաժինն ունի։
- Paluszek i główka to szkolna wymówka
- Թարգմանություն՝ Մատնացավն ու գլխացավը սովորական պատճառներ են դպրոց չգնալու համար։
- Patrzy jak cielę na malowane wrota
- Թարգմանություն՝ Նա հորթի նման ապշած նայում է ներկված պարիսպին։
- Միտք՝ Նա չգիտի ինչ անել։
- Piękna miska jeść nie daje
- Թարգմանություն՝ Գեղեցկորեն զարդարված պնակը ոչ ոքու չի կերակրի։
- Piekło jest wybrukowane dobrymi chęciami կամ "Dobrymi chęciami piekło jest wybrukowane"
- Թարգմանություն՝ Առահետը դեպի դժոխք լավ մտադրություններով է սալարկվել։
- Pokorne cielę dwie matki ssie
- Թարգմանություն՝ Խոնարհ հորթը երկու մորից կսնվի։
- Միտք՝ Խոնարհությունը քեզ հեռու կտանի։
- Przyszła koza do woza
- Թարգմանություն՝ Այծն եկավ սայլին։
- Միտք՝ Մեկը որ նաքկինում ձեր խորհուրդը չէր ընդունում՝ հիմա նրա համար ձեզ մոտ եկավ։
R
[խմբագրել]- Ręka rękę myje
- Թարգմանություն՝ Մեկ ձեռքը մյուսին է լվանում։
- Միտք՝ Մեղավորն օգնում է մեղավորին։
- Śpiesz się powoli
- Միտք՝ Շտապելը գործը փչացնում է։
S
[խմբագրել]- Szlachcic na zagrodzie równy wojewodzie
- Թարգմանություն՝ Մի ազնվական իր կալվածքում հավասար է մի վոյվոդի (Սլավական զինվորական պաշտոնյա)։
- Միտք՝ Մարդն իր տան մեջ թագավոր է։
- Szukajcie, a znajdziecie
- Թարգմանություն՝ Փնտռիր և պիտի գտնես։ (Հավանական է սա Հիսուսի ասածվացքերից է վերցվել)
T
[խմբագրել]- Tylko trzewik wie, że pończocha dziurawa
- Թարգմանություն՝ Միայն կոշիկը գիտի թե գուլպան ծակ է։
- Միտք՝ Մեզ մոտիկները գիտեն մեր գաղտնիքները։
- Ten się śmieje, kto się śmieje ostatni
- Թարգմանություն՝ Նա որ վերջում է ծիծաղում, ամենալավն է ծիծաղում։
U
[խմբագրել]- Ucz się ucz, bo nauka to do potęgi klucz
- Թարգմանություն՝ Շարունակիր սովորել, որովհետև գիտությունն է ուժի բանալին։
W
[խմբագրել]- Wchodząc między wrony, krakaj jak i one կամ Kiedy wszedłeś między wrony, musisz krakać jak i one
- Թարգմանություն՝ Երբ ագռավների մեջ ես, նրանց նման կռկռա։
- Միտք՝ Երբ շրջապատված ես մի տեսակ մարդկանցով, նրանց նման վարվիր։
- Wolnoć Tomku w swoim domku
- Թարգմանություն՝ Դու ազատ ես, Թոմ, քո անձնական տնում։
- Միտք՝ Քո տնում ինչպես ուզում ես վարվիր։
- Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej
- Թարգմանություն՝ Ամեն տեղ լավ է, բայց ամենալավը տնում է։
- Wszystko dobre, co się dobrze kończy
- Թարգմանություն՝ Ամեն բան լավ է երբ վերջավորությունը լավ է։
- Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu
- Թարգմանություն՝ Բոլոր ճանապարհները Հռոմ են տանում։
- W zdrowym ciele zdrowy duch
- Թարգմանություն՝ Առողջ մարմնում առողջ հոգի կա։
- Միտք՝ Մարմնական առողջությունը կարևոր է հոգեկան առողջության համար։
Z
[խմբագրել]- Zobaczysz (coś), jak świnia niebo
- Թարգմանություն՝ Մի բան կտեսնես, նույնպես որ խոզը կտեսնի (խոզերը վերև չեն կարող նայել)։
- Միտք՝ Չես տեսնի/չի պատահի։
- Za dukata brat sprzeda brata
- Թարգմանություն՝ Մի դուկատի (հին ոսկեդրամ) համար, իր եղբորն էլ կծախի։
- Z deszczu pod rynnę
- Թարգմանություն՝ Անձրևից և ջրորդանի տակ։
- Միտք՝ Մի գործ եղածը լավացնելու համար՝ նրան ավելի վատացրել է։
- Złej baletnicy przeszkadza rąbek u spódnicy
- Թարգմանություն՝ Վատ պարողն իր փեշի եզրն է մեղադրում։
- Հայերեն տարբերակ՝ Հարսը պարել չգիտի, ասում է՝ գետինը ծուռ է։