«Վահան Տերյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

15:58, 25 փետրվարի 2016-ի տարբերակ

Վահան Տերյան (իսկական անունը՝ Վահան Սուքիասի Տեր-Գրիգորյան, հունվարի 28, 1885 — հունվարի 7, 1920), հայ բանաստեղծ, քնարերգու և հասարակական գործիչ։

Քաղվածքներ

Ես եմ, դու ես, ես ու դու,
Գիշերում այս դյութական,
Մենք մենակ ենք, - ես ու դու,
Ես էլ դու եմ՝ ես չկամ...

Երկու ուրվական^[1]:

Ինչ-որ չկարողացար՝ քեզ կներվի, բայց ինչը որ չուզեցիր՝ երբեք^[2]։
Իր արժեքն իմացող մարդը երբեք ավելին չի անի, քան ինչին ինքն արժանի է^[3]։
Որպեսզի կյանքն ընթանա այնպես, ինչպես ժամացույցը, այն երբեմն պետք է լարել^[4]։
Լեզուն ազգի հոգին է. կենդանի է այդ հոգին, կենդանի է ազգը, կենսունակ է առաջինը, ուրեմն կենսունակ է նաև երկրորդը^[5]։
Հայ գրականության մեջ իշխող գաղափարը, նրա հիմնական առաջմղիչ ուժը ազգային գոյության, ազգային անկախության գաղափարն է^[6]։
Գարունը այնքա՛ն ծաղիկ է վառել,
Գարունը այնպե՛ս պայծառ է կրկին.
— Ուզում եմ մեկին քնքշորեն սիրել,
Ուզում եմ անուշ փայփայել մեկին։

Գարուն, 1908

Եթե սեր չկա, ինչի՞ համար
Պիտի չարչարվեմ չար աշխարհում^[7]։
Անտես ու հուշիկ իմ շուրջը շրջում,
Եվ շշնջում ես, և անուշ շրշում,
Պայծառ տրտմությամբ ինձ ես անրջում
Ու գաղտնի սիրով սիրում ու հիշում։

Շշուկ ու շրշյուն^[8]:

Մարդու ամենաթանկարժեք սեփականությունը անկեղծությունն է^[9]։
Փառքը հաճախ մարդու արժանիքի ցուցանիշը չէ^[9]։
Թեթև փառքը հաջողություն է։ Հաստատուն փառքը ձեռք է բերում միայն վաստակներով, իրական ծառայություններով^[9]։
Կան տաղանդի տեր մարդիկ՝ օժտված ընդունակություններով դեպի գիտությունը, պոեզիան, արվեստը ընդհանրապես, կան մարդիկ էլ՝ մարդկայնության տաղանդի տեր։ Ես ուզում եմ ասել, մոտավորապես, որ Պուշկինը տաղանդավոր բանաստեղծ է, իսկ X-ը՝ տաղանդավոր մարդ^[10]։
Կարելի է լինել հանճարեղ գրող, կոմպոզիտոր, մաթեմատիկոս և ապաշնորհ մարդ։ Կարելի է գիտության և արվեստի մի բնագավառում չունենալ ընդունակություններ, բայց լինել հանճարեղ մարդ^[10]։
Տաղանդավոր գրողները գեղեցկացնում են գրականությունը, տաղանդավոր մարդիկ զարդարում են կյանքը^[10]։
Կարելի է լինել շատ կուլտուրական մարդ և քիչ իմանալ, և կարելի է լինել շատ իմացող, բայց անկուլտուրական մարդ^[10]։
Չէ՞ որ մարդիկ երկուսով միշտ ավելի մոտ, ինտիմ և անկեղծ են, քան երբ նրանք երեքով են՝ անկախ հարաբերություններից^[10]։
Իմացե՛ք միայն՝ իմ սիրտը անկեղծ սրտի ողջույնին կրկնակի ողջույնով է պատասխանում^[10]։
Այդ (հին հայերենը) ոսկի է, այդ լեզու չէ, այլ երկնային երաժշտություն, պերճանք, հարստություն, ուժ, ճկունություն, այդ բոլորը ես միայն հիմա եմ սկսում զգալ։ Եվ ինչպիսի անհաջողություններ էլ կրելու լինեմ, և որքան էլ ինձ դժվարին լինի, ես պատրաստ եմ ամեն բանի, միայն թե իրագործվի իմ երազանքը՝ կատարելապես սովորել այդ վեհաշուք լեզուն^[10]։
Լեզուն ժողովրդի հոգու, բնավորության արտահայտիչն է։ Կուլտուրականության առաջին պայմանը զարգացած, հարուստ ու ճկուն լեզուն է։ Լեզուն ազգի հոգին է^[11]։
Մի ընդհանուր իդեալ, որ գերիշխող է եղել մեր մտավորականների աշխարհայացքում մինչև վերջին ժամանակները. դա ազատ հայրենիքի և ազգային անկախության գաղափարներն են^[11]։
Եվ հիրավի, որ մենք կանգնած ենք խոշոր, գուցե ճակատագրական գալիքի առջև... կամ համաքայլ ընթանալ ժամանակի հետ, կա՛մ կուլ գնալ դաժան մրցակցությանը^[11]։
Նյութական կորուստները միշտ կարելի է վերադարձնել, իսկ հոգևոր կորուստն անդառնալի է^[11]։

Քաղվածքներ Վահան Տերյանի մասին

Թախիծը օտար չէ մեր հոգուն։ Վ. Տերյանի թախիծը գալիս է ոչ թե օտար նախնիքներից, այլ ծննդավայրից՝ չքնաղ Ջավախքից, որը պարուրված է երազային մշուշով։

Նրա բանաստեղծությունները շատ գեղեցիկ են և գրեթե մեր լիրիկայի մեջ բոլորովին նոր բաներ^[12]:

Հովհաննես Թումանյան

Երկու տարվա ընթացքում հրաշքը կատարվել էր։ Վահանը գտել էր իրեն և արվեստի գաղտնիքը։ Վահանի երևումով մեր քնարերգության մեջ նոր էջ բացվեց, նոր մեկնակետ՝ սիմվոլիզմը, որից ծայր առան նոր բանաստեղծներ, որոնք ավելի կամ նվազ շնորհքով սկսեցին նմանվել և կրկնել այս անգերազանցելի տաղանդին^[12]։
Վ. Տերյանը պատանեկության և վաղ երիտասարդության ամենասիրելի բանաստեղծն է, նրանց քնարական զգացմունքների արտահայտիչը, նրանց երազական սիրո և թախծի նուրբ երգիչը^[12]։
Նա մի նոր գույնով, մի նոր ձայնով երգեց և՛ սերը, և՛ հայրենիքը, և՛ բնությունը։ Նա թարմացրեց հայ պոեզիայի և՛ նյութը, և՛ լեզուն։ Հայ բառերին կարծես երաժշտություն ներշնչեց...։ Նրա բանաստեղծություններից անվիճելի մի քանակ կմնա որպես հավերժական արժեքներ բոլոր ժամանակների համար, որպես մարդկային բյուրեղացած զգացմունքներ և անխառն գեղեցկություններ։

Հայ ժողովուրդն իրավունք ունի հպարտանալու իր մեծատաղանդ բանաստեղծով՝ համարելով նրան իր գրականության անմահ փառքերից մեկը, միշտ սիրո, միշտ գուրգուրանքի և ափսոսանքի արժանի^[12]:

Ավետիք Իսահակյան

Վահան Տերյանը այն բախտավոր հեղինակներից էր, որոնք մի առավոտ զարթնում են հայտնի դարձած, և դա ոչ թե պատահականության բերումով, այլ շնորհիվ իրենց մեծ տաղանդի։ Նրա առաջին իսկ գիրքը՝ ութսուն էջանոց փոքրադիր «Մթնշաղի անուրջները», հռչակեց նրան որպես բանաստեղծ և պատվավոր տեղ ապահովեց հայկական Պառնասում։ Կան գրողներ, որ աշխատում են տասը և ավելի տարիներ, հրատարակում են մի քանի գրքեր և, այնուամենայնիվ, դեռ կոչվում են սկսնակ կամ, զիջողաբար, երիտասարդ գրող։ Դրանք այն մարդիկ են, որ իրենց սևագրություններն անում են հասարակության առաջ՝ հրատարակություններով։

Բոլորովին այլ էր Վահան Տերյանը. նրա հրապարակ իջավ միանգամից որպես վարպետ. այդ գրքից հետո նրան չէին ասում «սկսնակ» կամ զիջողաբար «երիտասարդ գրող», այլ ուղղակի բանաստեղծ, որովհետև նա, իրոք, բանաստեղծ էր «կամոքն Աստծու»^[13]:

Ստեփան Զորյան

Մի տարի է մոտ, որ ես թանգարանից՝ Խանջյանի կարգադրությամբ վերցրել եմ Վահան Տերյանի ձեռագրերը՝ նրա անտիպ երկերը հրատարակության համար պատրաստելու նպատակով։ Ես սկսեցի արտագրել ձեռագրերը, որպեսզի միշտ ձեռքի տակ ունենամ, և բնագրերը չփչանան հաճախակի թերթելուց։ Բայց դեռ չեմ վերջացրել և չեմ էլ շտապում։ Մի զարմանալի քնքուշ և խնդագին զգացմունք եմ ունենում յուրաքանչյուր անգամ, երբ հիշում եմ, որ այնտեղ՝ սեղանիս դարակում, պահված են Տերյանի, հասկանու՞մ եք, իսկական ձեռագրերը... նրա ձեռքով գրված այդ թերթիկները... Երբ անչափ տխուր եմ լինում, հանում եմ, նայում... կարծես՝ արեգակն է պահված իմ գրասեղանի դարակում... Այդ մետաքսյա թերթիկները՝ ծածկված չինական սև մելանով, գրված չքնաղ, ազնվական գրերով... Զարմանալի մաքուր և գեղեցիկ ձեռագիր է ունեցել այդ մարդը։ Ձեռագիրն անգամ նուրբ է, ինչպես նրա ողջ ստեղծագործությունը՝ նուրբ ու մաքուր։ Իմ կյանքի ամենամեծ խնդությունն է դա. հանել մեկ-մեկ այդ ձեռագրերը և նայել...

-Օ՜, հեռու ընկե՛ր իմ... Վահա՛ն Տերյան...^[14]

Եղիշե Չարենց

Նա փորձեց հայ պոեզիայի սեփականութունը դարձնել այն ամենը, ինչ ձեռք էր բերել եվրոպական պոեզիան վերջին տասնամյակի ընթացքում^[14]։

Վալերի Բրյուսով

...Նա բանաստեղծ էր, խոշոր բանաստեղծ, ուստի և հարազատ ոչ միայն արյունակից սրտին։ Բանաստեղծ մնում է այստեղ մեզ հետ նաև փոքրածավալ այս «արևի կտոր» Ռուսթավելի Շոթայի կերտվածքի մասնակի թարգմանության մեջ^[14]։

Նիկողայոս Մառ

Ով մի անգամ խմել է Վ. Տերյանի բանաստեղծական բաժակից, նա երբեք ու երբեք չի մոռանա նրա երգերի մեղմությունը, նրա հուզիչ աշխարհի ջերմությունը, նրա բանաստեղծությունների հմայիչ նվագակցությունը^[15]

Գեղամ Սարյան

Բանաստեղծի մեծությունը նրա հոգու խորության մեջ է, նրա ժողովրդի խորության մեջ է, նրա ժողովրդի էության մեջ, և դա պայմանավորում է նրա համամարդկայնությունը...

Վահան Տերյանը անմահ է...^[9]

Հովհաննես Շիրազ

Այո՛, այսօր էլ մեր հոգին կարոտ է Վ. Տերյանի լուսեղեն երգին։ Այն անհրաժեշտ է մեր բարդ ու տագնապալի դարաշրջանի մարդուն։ Եվ այժմ էլ նա մշտապես այցելում է մեզ՝ շռայլորեն պարգևելով կաոտանք ու սեր, անմար երազներ ու ցնորքներ։

Սա է բանաստեղծի իսկական անմահությունը^[9]:

Էդվարդ Ջրբաշյան

Եվ նորից կզգանք, որ մեր սրտին դու մո՜տ ես,

Մորմոքող հրի՜ պես մեր հիվանդ արյան,

Որ լուսե երգին քո մեր հոգին կարոտ է,

Օ՜, հեռու ընկեր իմ, օ՜, Վահան Տերյան...^[9]

Եղիշե Չարենց

Աղբյուրներ

↑ Արմանուշ Կոզմոյան, ed (2004). Պարսից պոեզիայի ընտրանի. Մուղնի հրատարակչություն. էջ 9. ISBN 99941-33-16-0.
↑ Ա.Մ. Մանուկյան և Մ.Մ. Մանուկյան, ed (2001). Դաստիարակչական Մտքերի Հայկական Գանձարան. Զանգակ-97 հրատարակչություն. էջ 112. ISBN 99930-2-276-4.
↑ Ա.Մ. Մանուկյան և Մ.Մ. Մանուկյան, ed (2001). Դաստիարակչական Մտքերի Հայկական Գանձարան. Զանգակ-97 հրատարակչություն. էջ 113. ISBN 99930-2-276-4.
↑ Ա.Մ. Մանուկյան և Մ.Մ. Մանուկյան, ed (2001). Դաստիարակչական Մտքերի Հայկական Գանձարան. Զանգակ-97 հրատարակչություն. էջ 117. ISBN 99930-2-276-4.
↑ Լեւոն Լաճիկեան եւ Սուրեն Շէրիք, ed (2007). Ներբող Մայրենիին. Հեղինակային հրատարակութիւն. ISBN 978-99930-4-9203-3.
↑ Սուրեն Գրիգորյան, ed (2006). Ասույթներ. «Լուսաբաց հրատարակչատուն». էջ 135.
↑ Ալբերտ Միքայելյան և Միքայել Մարդումյան, ed (2002). Մտքի Հրավառություն. Զանգակ-97 հրատարակչություն. էջ 134. ISBN 99930-2-263-2.
↑ Վահան Տերյան։ Ոսկի հեքիաթ։ Վերստացված է՝ 2011-12-27։
↑ ^9,0 ^9,1 ^9,2 ^9,3 ^9,4 ^9,5 Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 83:
↑ ^10,0 ^10,1 ^10,2 ^10,3 ^10,4 ^10,5 ^10,6 Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 84:
↑ ^11,0 ^11,1 ^11,2 ^11,3 Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 85:
↑ ^12,0 ^12,1 ^12,2 ^12,3 Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 81:
↑ Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 81-82:
↑ ^14,0 ^14,1 ^14,2 Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 82:
↑ Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 82-83:

Արտաքին հղումներ

Վահան Տերյանի բանաստեղծությունների ընտրանին

Վիքիպեդիա

Կարդացե՛ք Վահան Տերյան հոդվածը նաև Վիքիպեդիայում:

Վիքիդարանի լոգոն

Վիքիդարանում կա այս նյութին առնչվող էջ՝

Վահան Տերյան

[1] Արմանուշ Կոզմոյան, ed (2004). Պարսից պոեզիայի ընտրանի. Մուղնի հրատարակչություն. էջ 9. ISBN 99941-33-16-0.

[2] Ա.Մ. Մանուկյան և Մ.Մ. Մանուկյան, ed (2001). Դաստիարակչական Մտքերի Հայկական Գանձարան. Զանգակ-97 հրատարակչություն. էջ 112. ISBN 99930-2-276-4.

[3] Ա.Մ. Մանուկյան և Մ.Մ. Մանուկյան, ed (2001). Դաստիարակչական Մտքերի Հայկական Գանձարան. Զանգակ-97 հրատարակչություն. էջ 113. ISBN 99930-2-276-4.

[4] Ա.Մ. Մանուկյան և Մ.Մ. Մանուկյան, ed (2001). Դաստիարակչական Մտքերի Հայկական Գանձարան. Զանգակ-97 հրատարակչություն. էջ 117. ISBN 99930-2-276-4.

[5] Լեւոն Լաճիկեան եւ Սուրեն Շէրիք, ed (2007). Ներբող Մայրենիին. Հեղինակային հրատարակութիւն. ISBN 978-99930-4-9203-3.

[6] Սուրեն Գրիգորյան, ed (2006). Ասույթներ. «Լուսաբաց հրատարակչատուն». էջ 135.

[7] Ալբերտ Միքայելյան և Միքայել Մարդումյան, ed (2002). Մտքի Հրավառություն. Զանգակ-97 հրատարակչություն. էջ 134. ISBN 99930-2-263-2.

[8] Վահան Տերյան։ Ոսկի հեքիաթ։ Վերստացված է՝ 2011-12-27։

[Գնահատ83-9] 9,0 ^9,1 ^9,2 ^9,3 ^9,4 ^9,5 Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 83:

[Գնահատ84-10] 10,0 ^10,1 ^10,2 ^10,3 ^10,4 ^10,5 ^10,6 Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 84:

[Գնահատ85-11] 11,0 ^11,1 ^11,2 ^11,3 Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 85:

[Գնահատ81-12] 12,0 ^12,1 ^12,2 ^12,3 Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 81:

[Գնահատ8145-13] Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 81-82:

[Գնահատ82-14] 14,0 ^14,1 ^14,2 Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 82:

[Գնահատ82-83-15] Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 82-83:

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

@@ Տող 7. / Տող 7. @@
 :*Երկու ուրվական<ref>{{cite book|title=Պարսից պոեզիայի ընտրանի|editor=Արմանուշ Կոզմոյան|publisher=Մուղնի հրատարակչություն|ISBN=99941-33-16-0|year=2004|page=9}}</ref>:
-*Ինչ-որ չկարողացար՝ քեզ կներվի, բայց ինչը որ չուզեցիր՝ երբեք<ref>{{cite book |title=Դաստիարակչական Մտքերի Հայկական Գանձարան|editor=Ա.Մ. Մանուկյան և Մ.Մ. Մանուկյան|publisher=Զանգակ-97 հրատարակչություն|ISBN=99930-2-276-4|year=2001|page=112}}</ref>:
+*Ինչ-որ չկարողացար՝ քեզ կներվի, բայց ինչը որ չուզեցիր՝ երբեք<ref>{{cite book |title=Դաստիարակչական Մտքերի Հայկական Գանձարան|editor=Ա.Մ. Մանուկյան և Մ.Մ. Մանուկյան|publisher=Զանգակ-97 հրատարակչություն|ISBN=99930-2-276-4|year=2001|page=112}}</ref>։
+*Իր արժեքն իմացող մարդը երբեք ավելին չի անի, քան ինչին ինքն արժանի է<ref>{{cite book |title=Դաստիարակչական Մտքերի Հայկական Գանձարան|editor=Ա.Մ. Մանուկյան և Մ.Մ. Մանուկյան|publisher=Զանգակ-97 հրատարակչություն|ISBN=99930-2-276-4|year=2001|page=113}}</ref>։
-*Իր արժեքն իմացող մարդը երբեք ավելին չի անի, քան ինչին ինքն արժանի է<ref>{{cite book |title=Դաստիարակչական Մտքերի Հայկական Գանձարան|editor=Ա.Մ. Մանուկյան և Մ.Մ. Մանուկյան|publisher=Զանգակ-97 հրատարակչություն|ISBN=99930-2-276-4|year=2001|page=113}}</ref>:
+*Որպեսզի կյանքն ընթանա այնպես, ինչպես ժամացույցը, այն երբեմն պետք է լարել<ref>{{cite book |title=Դաստիարակչական Մտքերի Հայկական Գանձարան|editor=Ա.Մ. Մանուկյան և Մ.Մ. Մանուկյան|publisher=Զանգակ-97 հրատարակչություն|ISBN=99930-2-276-4|year=2001|page=117}}</ref>։
+*Լեզուն ազգի հոգին է. կենդանի է այդ հոգին, կենդանի է ազգը, կենսունակ է առաջինը, ուրեմն կենսունակ է նաև երկրորդը<ref>{{cite book |title=Ներբող Մայրենիին|editor=Լեւոն Լաճիկեան եւ Սուրեն Շէրիք|publisher=Հեղինակային հրատարակութիւն|ISBN=978-99930-4-9203-3|year=2007}}</ref>։
+*Հայ գրականության մեջ իշխող գաղափարը, նրա հիմնական առաջմղիչ ուժը ազգային գոյության, ազգային անկախության գաղափարն է<ref>{{cite book |title=Ասույթներ|editor=Սուրեն Գրիգորյան|publisher=«Լուսաբաց հրատարակչատուն»|year=2006|page=135}}</ref>։
-*Որպեսզի կյանքն ընթանա այնպես, ինչպես ժամացույցը, այն երբեմն պետք է լարել<ref>{{cite book |title=Դաստիարակչական Մտքերի Հայկական Գանձարան|editor=Ա.Մ. Մանուկյան և Մ.Մ. Մանուկյան|publisher=Զանգակ-97 հրատարակչություն|ISBN=99930-2-276-4|year=2001|page=117}}</ref>:
+*Գարունը այնքա՛ն ծաղիկ է վառել,<br/>Գարունը այնպե՛ս պայծառ է կրկին.<br/>— Ուզում եմ մեկին քնքշորեն սիրել,<br/>Ուզում եմ անուշ փայփայել մեկին։
-*Լեզուն ազգի հոգին է. կենդանի է այդ հոգին, կենդանի է ազգը, կենսունակ է առաջինը, ուրեմն կենսունակ է նաև երկրորդը<ref>{{cite book |title=Ներբող Մայրենիին|editor=Լեւոն Լաճիկեան եւ Սուրեն Շէրիք|publisher=Հեղինակային հրատարակութիւն|ISBN=978-99930-4-9203-3|year=2007}}</ref>:
-*Հայ գրականության մեջ իշխող գաղափարը, նրա հիմնական առաջմղիչ ուժը ազգային գոյության, ազգային անկախության գաղափարն է<ref>{{cite book |title=Ասույթներ|editor=Սուրեն Գրիգորյան|publisher=«Լուսաբաց հրատարակչատուն»|year=2006|page=135}}</ref>:
-*Գարունը այնքա՛ն ծաղիկ է վառել,<br/>Գարունը այնպե՛ս պայծառ է կրկին.<br/>— Ուզում եմ մեկին քնքշորեն սիրել,<br/>Ուզում եմ անուշ փայփայել մեկին:
 :*Գարուն, 1908
-*Եթե սեր չկա, ինչի՞ համար<br/>Պիտի չարչարվեմ չար աշխարհում<ref>{{cite book |title=Մտքի Հրավառություն|editor=Ալբերտ Միքայելյան և Միքայել Մարդումյան|publisher=Զանգակ-97 հրատարակչություն|ISBN=99930-2-263-2|year=2002|page=134}}</ref>:
+*Եթե սեր չկա, ինչի՞ համար<br/>Պիտի չարչարվեմ չար աշխարհում<ref>{{cite book |title=Մտքի Հրավառություն|editor=Ալբերտ Միքայելյան և Միքայել Մարդումյան|publisher=Զանգակ-97 հրատարակչություն|ISBN=99930-2-263-2|year=2002|page=134}}</ref>։
 * Անտես ու հուշիկ իմ շուրջը շրջում,<br/>Եվ շշնջում ես, և անուշ շրշում,<br/>Պայծառ տրտմությամբ ինձ ես անրջում<br/>Ու գաղտնի սիրով սիրում ու հիշում։
 :*Շշուկ ու շրշյուն<ref>{{cite web |title=Ոսկի հեքիաթ|author=Վահան Տերյան|url=http://armenianhouse.org/teryan/poems-am/tale.html|accessdate=2011-12-27}}</ref>:
-* Մարդու ամենաթանկարժեք սեփականությունը անկեղծությունն է<ref name="Գնահատ83">Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 83:</ref>:
+* Մարդու ամենաթանկարժեք սեփականությունը անկեղծությունն է<ref name="Գնահատ83">Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 83:</ref>։
+* Փառքը հաճախ մարդու արժանիքի ցուցանիշը չէ<ref name="Գնահատ83" />։
+* Թեթև փառքը հաջողություն է։ Հաստատուն փառքը ձեռք է բերում միայն վաստակներով, իրական ծառայություններով<ref name="Գնահատ83" />։
-* Փառքը հաճախ մարդու արժանիքի ցուցանիշը չէ<ref name="Գնահատ83" />:
+* Կան տաղանդի տեր մարդիկ՝ օժտված ընդունակություններով դեպի գիտությունը, պոեզիան, արվեստը ընդհանրապես, կան մարդիկ էլ՝ '''մարդկայնության''' տաղանդի տեր։ Ես ուզում եմ ասել, մոտավորապես, որ Պուշկինը տաղանդավոր բանաստեղծ է, իսկ X-ը՝ տաղանդավոր մարդ<ref name="Գնահատ84">Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 84:</ref>։
+* Կարելի է լինել հանճարեղ գրող, կոմպոզիտոր, մաթեմատիկոս և ապաշնորհ մարդ։ Կարելի է գիտության և արվեստի մի բնագավառում չունենալ ընդունակություններ, բայց լինել '''հանճարեղ''' մարդ<ref name="Գնահատ84" />։
-* Թեթև փառքը հաջողություն է: Հաստատուն փառքը ձեռք է բերում միայն վաստակներով, իրական ծառայություններով<ref name="Գնահատ83" />:
+* Տաղանդավոր գրողները գեղեցկացնում են գրականությունը, տաղանդավոր մարդիկ զարդարում են կյանքը<ref name="Գնահատ84" />։
+* Կարելի է լինել շատ կուլտուրական մարդ և քիչ իմանալ, և կարելի է լինել շատ իմացող, բայց անկուլտուրական մարդ<ref name="Գնահատ84" />։
-* Կան տաղանդի տեր մարդիկ՝ օժտված ընդունակություններով դեպի գիտությունը, պոեզիան, արվեստը ընդհանրապես, կան մարդիկ էլ՝ '''մարդկայնության''' տաղանդի տեր: Ես ուզում եմ ասել, մոտավորապես, որ Պուշկինը տաղանդավոր բանաստեղծ է, իսկ X-ը՝ տաղանդավոր մարդ<ref name="Գնահատ84">Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 84:</ref>:
+* Չէ՞ որ մարդիկ երկուսով միշտ ավելի մոտ, ինտիմ և անկեղծ են, քան երբ նրանք երեքով են՝ անկախ հարաբերություններից<ref name="Գնահատ84" />։
+* Իմացե՛ք միայն՝ իմ սիրտը անկեղծ սրտի ողջույնին կրկնակի ողջույնով է պատասխանում<ref name="Գնահատ84" />։
-* Կարելի է լինել հանճարեղ գրող, կոմպոզիտոր, մաթեմատիկոս և ապաշնորհ մարդ: Կարելի է գիտության և արվեստի մի բնագավառում չունենալ ընդունակություններ, բայց լինել '''հանճարեղ''' մարդ<ref name="Գնահատ84" />:
+* Այդ (հին հայերենը) ոսկի է, այդ լեզու չէ, այլ երկնային երաժշտություն, պերճանք, հարստություն, ուժ, ճկունություն, այդ բոլորը ես միայն հիմա եմ սկսում զգալ։ Եվ ինչպիսի անհաջողություններ էլ կրելու լինեմ, և որքան էլ ինձ դժվարին լինի, ես պատրաստ եմ ամեն բանի, միայն թե իրագործվի իմ երազանքը՝ կատարելապես սովորել այդ վեհաշուք լեզուն<ref name="Գնահատ84" />։
+* Լեզուն ժողովրդի հոգու, բնավորության արտահայտիչն է։ Կուլտուրականության առաջին պայմանը զարգացած, հարուստ ու ճկուն լեզուն է։ Լեզուն ազգի հոգին է<ref name="Գնահատ85">Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 85:</ref>։
-* Տաղանդավոր գրողները գեղեցկացնում են գրականությունը, տաղանդավոր մարդիկ զարդարում են կյանքը<ref name="Գնահատ84" />:
+* Մի ընդհանուր իդեալ, որ գերիշխող է եղել մեր մտավորականների աշխարհայացքում մինչև վերջին ժամանակները. դա ազատ հայրենիքի և ազգային անկախության գաղափարներն են<ref name="Գնահատ85" />։
+* Եվ հիրավի, որ մենք կանգնած ենք խոշոր, գուցե ճակատագրական գալիքի առջև... կամ համաքայլ ընթանալ ժամանակի հետ, կա՛մ կուլ գնալ դաժան մրցակցությանը<ref name="Գնահատ85" />։
-* Կարելի է լինել շատ կուլտուրական մարդ և քիչ իմանալ, և կարելի է լինել շատ իմացող, բայց անկուլտուրական մարդ<ref name="Գնահատ84" />:
+* Նյութական կորուստները միշտ կարելի է վերադարձնել, իսկ հոգևոր կորուստն անդառնալի է<ref name="Գնահատ85" />։
-* Չէ՞ որ մարդիկ երկուսով միշտ ավելի մոտ, ինտիմ և անկեղծ են, քան երբ նրանք երեքով են՝ անկախ հարաբերություններից<ref name="Գնահատ84" />:
-* Իմացե՛ք միայն՝ իմ սիրտը անկեղծ սրտի ողջույնին կրկնակի ողջույնով է պատասխանում<ref name="Գնահատ84" />:
-* Այդ (հին հայերենը) ոսկի է, այդ լեզու չէ, այլ երկնային երաժշտություն, պերճանք, հարստություն, ուժ, ճկունություն, այդ բոլորը ես միայն հիմա եմ սկսում զգալ: Եվ ինչպիսի անհաջողություններ էլ կրելու լինեմ, և որքան էլ ինձ դժվարին լինի, ես պատրաստ եմ ամեն բանի, միայն թե իրագործվի իմ երազանքը՝ կատարելապես սովորել այդ վեհաշուք լեզուն<ref name="Գնահատ84" />:
-* Լեզուն ժողովրդի հոգու, բնավորության արտահայտիչն է: Կուլտուրականության առաջին պայմանը զարգացած, հարուստ ու ճկուն լեզուն է: Լեզուն ազգի հոգին է<ref name="Գնահատ85">Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 85:</ref>:
-* Մի ընդհանուր իդեալ, որ գերիշխող է եղել մեր մտավորականների աշխարհայացքում մինչև վերջին ժամանակները. դա ազատ հայրենիքի և ազգային անկախության գաղափարներն են<ref name="Գնահատ85" />:
-* Եվ հիրավի, որ մենք կանգնած ենք խոշոր, գուցե ճակատագրական գալիքի առջև... կամ համաքայլ ընթանալ ժամանակի հետ, կա՛մ կուլ գնալ դաժան մրցակցությանը<ref name="Գնահատ85" />:
-* Նյութական կորուստները միշտ կարելի է վերադարձնել, իսկ հոգևոր կորուստն անդառնալի է<ref name="Գնահատ85" />:
 == Քաղվածքներ Վահան Տերյանի մասին==
-* Թախիծը օտար չէ մեր հոգուն: Վ. Տերյանի թախիծը գալիս է ոչ թե օտար նախնիքներից, այլ ծննդավայրից՝ չքնաղ Ջավախքից, որը պարուրված է երազային մշուշով:
+* Թախիծը օտար չէ մեր հոգուն։ Վ. Տերյանի թախիծը գալիս է ոչ թե օտար նախնիքներից, այլ ծննդավայրից՝ չքնաղ Ջավախքից, որը պարուրված է երազային մշուշով։
 :Նրա բանաստեղծությունները շատ գեղեցիկ են և գրեթե մեր լիրիկայի մեջ բոլորովին նոր բաներ<ref name="Գնահատ81">Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 81:</ref>:
 ::''[[Հովհաննես Թումանյան]]''
-* Երկու տարվա ընթացքում հրաշքը կատարվել էր: Վահանը գտել էր իրեն և արվեստի գաղտնիքը: Վահանի երևումով մեր քնարերգության մեջ նոր էջ բացվեց, նոր մեկնակետ՝ սիմվոլիզմը, որից ծայր առան նոր բանաստեղծներ, որոնք ավելի կամ նվազ շնորհքով սկսեցին նմանվել և կրկնել այս անգերազանցելի տաղանդին<ref name="Գնահատ81"/>:
+* Երկու տարվա ընթացքում հրաշքը կատարվել էր։ Վահանը գտել էր իրեն և արվեստի գաղտնիքը։ Վահանի երևումով մեր քնարերգության մեջ նոր էջ բացվեց, նոր մեկնակետ՝ սիմվոլիզմը, որից ծայր առան նոր բանաստեղծներ, որոնք ավելի կամ նվազ շնորհքով սկսեցին նմանվել և կրկնել այս անգերազանցելի տաղանդին<ref name="Գնահատ81"/>։
-* Վ. Տերյանը պատանեկության և վաղ երիտասարդության ամենասիրելի բանաստեղծն է, նրանց քնարական զգացմունքների արտահայտիչը, նրանց երազական սիրո և թախծի նուրբ երգիչը<ref name="Գնահատ81"/>:
+* Վ. Տերյանը պատանեկության և վաղ երիտասարդության ամենասիրելի բանաստեղծն է, նրանց քնարական զգացմունքների արտահայտիչը, նրանց երազական սիրո և թախծի նուրբ երգիչը<ref name="Գնահատ81"/>։
-* Նա մի նոր գույնով, մի նոր ձայնով երգեց և՛ սերը, և՛ հայրենիքը, և՛ բնությունը: Նա թարմացրեց հայ պոեզիայի և՛ նյութը, և՛ լեզուն: Հայ բառերին կարծես երաժշտություն ներշնչեց...: Նրա բանաստեղծություններից անվիճելի մի քանակ կմնա որպես հավերժական արժեքներ բոլոր ժամանակների համար, որպես մարդկային բյուրեղացած զգացմունքներ և անխառն գեղեցկություններ:
+* Նա մի նոր գույնով, մի նոր ձայնով երգեց և՛ սերը, և՛ հայրենիքը, և՛ բնությունը։ Նա թարմացրեց հայ պոեզիայի և՛ նյութը, և՛ լեզուն։ Հայ բառերին կարծես երաժշտություն ներշնչեց...։ Նրա բանաստեղծություններից անվիճելի մի քանակ կմնա որպես հավերժական արժեքներ բոլոր ժամանակների համար, որպես մարդկային բյուրեղացած զգացմունքներ և անխառն գեղեցկություններ։
 :Հայ ժողովուրդն իրավունք ունի հպարտանալու իր մեծատաղանդ բանաստեղծով՝ համարելով նրան իր գրականության անմահ փառքերից մեկը, միշտ սիրո, միշտ գուրգուրանքի և ափսոսանքի արժանի<ref name="Գնահատ81"/>:
 ::''[[Ավետիք Իսահակյան]]''
-* Վահան Տերյանը այն բախտավոր հեղինակներից էր, որոնք մի առավոտ զարթնում են հայտնի դարձած, և դա ոչ թե պատահականության բերումով, այլ շնորհիվ իրենց մեծ տաղանդի: Նրա առաջին իսկ գիրքը՝ ութսուն էջանոց փոքրադիր «Մթնշաղի անուրջները», հռչակեց նրան որպես բանաստեղծ և պատվավոր տեղ ապահովեց հայկական Պառնասում: Կան գրողներ, որ աշխատում են տասը և ավելի տարիներ, հրատարակում են մի քանի գրքեր և, այնուամենայնիվ, դեռ կոչվում են սկսնակ կամ, զիջողաբար, երիտասարդ գրող: Դրանք այն մարդիկ են, որ իրենց սևագրություններն անում են հասարակության առաջ՝ հրատարակություններով:
+* Վահան Տերյանը այն բախտավոր հեղինակներից էր, որոնք մի առավոտ զարթնում են հայտնի դարձած, և դա ոչ թե պատահականության բերումով, այլ շնորհիվ իրենց մեծ տաղանդի։ Նրա առաջին իսկ գիրքը՝ ութսուն էջանոց փոքրադիր «Մթնշաղի անուրջները», հռչակեց նրան որպես բանաստեղծ և պատվավոր տեղ ապահովեց հայկական Պառնասում։ Կան գրողներ, որ աշխատում են տասը և ավելի տարիներ, հրատարակում են մի քանի գրքեր և, այնուամենայնիվ, դեռ կոչվում են սկսնակ կամ, զիջողաբար, երիտասարդ գրող։ Դրանք այն մարդիկ են, որ իրենց սևագրություններն անում են հասարակության առաջ՝ հրատարակություններով։
 : Բոլորովին այլ էր Վահան Տերյանը. նրա հրապարակ իջավ միանգամից որպես վարպետ. այդ գրքից հետո նրան չէին ասում «սկսնակ» կամ զիջողաբար «երիտասարդ գրող», այլ ուղղակի բանաստեղծ, որովհետև նա, իրոք, բանաստեղծ էր «կամոքն Աստծու»<ref name="Գնահատ8145">Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 81-82:</ref>:
 ::''[[Ստեփան Զորյան]]''
-* Մի տարի է մոտ, որ ես թանգարանից՝ Խանջյանի կարգադրությամբ վերցրել եմ Վահան Տերյանի ձեռագրերը՝ նրա անտիպ երկերը հրատարակության համար պատրաստելու նպատակով: Ես սկսեցի արտագրել ձեռագրերը, որպեսզի միշտ ձեռքի տակ ունենամ, և բնագրերը չփչանան հաճախակի թերթելուց: Բայց դեռ չեմ վերջացրել և չեմ էլ շտապում: Մի զարմանալի քնքուշ և խնդագին զգացմունք եմ ունենում յուրաքանչյուր անգամ, երբ հիշում եմ, որ այնտեղ՝ սեղանիս դարակում, պահված են Տերյանի, հասկանու՞մ եք, իսկական ձեռագրերը... նրա ձեռքով գրված այդ թերթիկները... Երբ անչափ տխուր եմ լինում, հանում եմ, նայում... կարծես՝ արեգակն է պահված իմ գրասեղանի դարակում... Այդ մետաքսյա թերթիկները՝ ծածկված չինական սև մելանով, գրված չքնաղ, ազնվական գրերով... Զարմանալի մաքուր և գեղեցիկ ձեռագիր է ունեցել այդ մարդը: Ձեռագիրն անգամ նուրբ է, ինչպես նրա ողջ ստեղծագործությունը՝ նուրբ ու մաքուր: Իմ կյանքի ամենամեծ խնդությունն է դա. հանել մեկ-մեկ այդ ձեռագրերը և նայել...
+* Մի տարի է մոտ, որ ես թանգարանից՝ Խանջյանի կարգադրությամբ վերցրել եմ Վահան Տերյանի ձեռագրերը՝ նրա անտիպ երկերը հրատարակության համար պատրաստելու նպատակով։ Ես սկսեցի արտագրել ձեռագրերը, որպեսզի միշտ ձեռքի տակ ունենամ, և բնագրերը չփչանան հաճախակի թերթելուց։ Բայց դեռ չեմ վերջացրել և չեմ էլ շտապում։ Մի զարմանալի քնքուշ և խնդագին զգացմունք եմ ունենում յուրաքանչյուր անգամ, երբ հիշում եմ, որ այնտեղ՝ սեղանիս դարակում, պահված են Տերյանի, հասկանու՞մ եք, իսկական ձեռագրերը... նրա ձեռքով գրված այդ թերթիկները... Երբ անչափ տխուր եմ լինում, հանում եմ, նայում... կարծես՝ արեգակն է պահված իմ գրասեղանի դարակում... Այդ մետաքսյա թերթիկները՝ ծածկված չինական սև մելանով, գրված չքնաղ, ազնվական գրերով... Զարմանալի մաքուր և գեղեցիկ ձեռագիր է ունեցել այդ մարդը։ Ձեռագիրն անգամ նուրբ է, ինչպես նրա ողջ ստեղծագործությունը՝ նուրբ ու մաքուր։ Իմ կյանքի ամենամեծ խնդությունն է դա. հանել մեկ-մեկ այդ ձեռագրերը և նայել...
 :-Օ՜, հեռու ընկե՛ր իմ... Վահա՛ն Տերյան...<ref name="Գնահատ82">Վ. Սահակյան, Ռ. Ներսիսյան, Գնահատանքի խոսքեր հայոց մեծերի մասին, Երևան, 2005, էջ 82:</ref>
 ::''[[Եղիշե Չարենց]]''
-* Նա փորձեց հայ պոեզիայի սեփականութունը դարձնել այն ամենը, ինչ ձեռք էր բերել եվրոպական պոեզիան վերջին տասնամյակի ընթացքում<ref name="Գնահատ82"/>:
+* Նա փորձեց հայ պոեզիայի սեփականութունը դարձնել այն ամենը, ինչ ձեռք էր բերել եվրոպական պոեզիան վերջին տասնամյակի ընթացքում<ref name="Գնահատ82"/>։
 ::''[[Վալերի Բրյուսով]]''
-* ...Նա բանաստեղծ էր, խոշոր բանաստեղծ, ուստի և հարազատ ոչ միայն արյունակից սրտին: Բանաստեղծ մնում է այստեղ մեզ հետ նաև փոքրածավալ այս «արևի կտոր» Ռուսթավելի Շոթայի կերտվածքի մասնակի թարգմանության մեջ<ref name="Գնահատ82"/>:
+* ...Նա բանաստեղծ էր, խոշոր բանաստեղծ, ուստի և հարազատ ոչ միայն արյունակից սրտին։ Բանաստեղծ մնում է այստեղ մեզ հետ նաև փոքրածավալ այս «արևի կտոր» Ռուսթավելի Շոթայի կերտվածքի մասնակի թարգմանության մեջ<ref name="Գնահատ82"/>։
 ::''[[Նիկողայոս Մառ]]''
@@ Տող 85. / Տող 66. @@
 ::''[[Հովհաննես Շիրազ]]''
-* Այո՛, այսօր էլ մեր հոգին կարոտ է Վ. Տերյանի լուսեղեն երգին: Այն անհրաժեշտ է մեր բարդ ու տագնապալի դարաշրջանի մարդուն: Եվ այժմ էլ նա մշտապես այցելում է մեզ՝ շռայլորեն պարգևելով կաոտանք ու սեր, անմար երազներ ու ցնորքներ:
+* Այո՛, այսօր էլ մեր հոգին կարոտ է Վ. Տերյանի լուսեղեն երգին։ Այն անհրաժեշտ է մեր բարդ ու տագնապալի դարաշրջանի մարդուն։ Եվ այժմ էլ նա մշտապես այցելում է մեզ՝ շռայլորեն պարգևելով կաոտանք ու սեր, անմար երազներ ու ցնորքներ։
 :Սա է բանաստեղծի իսկական անմահությունը<ref name="Գնահատ83"/>:
 ::''[[Էդվարդ Ջրբաշյան]]''